پس از ارسال یادداشت قبلی با نام "تلاش چهار شیفته" ، در عنوانش دوباره تأمل کردم. کلمات عنوان نوشته به گونهای است که دو برداشت را ممکن میکند. یکی به معنای تلاش و کار در چهار شیفت کاری که اسم دیگرش "تلاش شبانهروزی" میشود. منظور نگارنده هم همین بود. معنای دیگری نیز میتوان از این کلمات برداشت کرد که بدین شرح که چهار انسان شیفته، کاری را انجام دهند! این بخش منظور من نبود.
اما نکتهای که در اینجا به ذهنم رسید آن است که اگر در جایی چهار انسان شیفته در چهار شیفت کاری کار کننند، هر دو برداشت معنایی درست است. و هر کسی که یک معنا از این دو معنای احتمالی برداشت کند نمیتواند دیگری را بر خطا بداند.
در فهم و تفسیر قرآن در کلمات امامان معصوم علیهم السلام این نکته دیده میشود که امروزه گاهی از تفسیر ظاهر و باطن قرآن از آن یاد میشود. یعنی امام معصوم برای فردی تفسیری از قرآن ارائه میدهد و برای دیگری که فهم و زمینه بالاتری دارد، تفسیر دیگری که کاملا متفاوت با تفسیر اول است و هر دو هم درست است. به این معنا برای قرآن تا هفتاد بطن شمردهاند؛ البته خوب دقت کنید که معنای دوم متفاوت از معنای اول است نه مخالف و متضاد با آن. نکته مهم دیگر آن که این گونه تفسیر از معصومین که علم الهی دارند، مطلقا معتبر است اما در سایرین باید در چهارچوب ضوابط فهم و تفسیر قرآن باشد و نمیتوان این گونه تفاسیر را ذوقی دانست.